Brief aan Koen Theys (2)

Wie herinnert zich vandaag nog de naam van de Syrische peuter die op 2 september 2015 verdronk in de Middellandse Zee en aanspoelde aan de Turkse kust? En wie kent nog de naam van de Tunesische man die zichzelf op 17 december 2010 in brand stak en daarmee de Arabische Lente op gang bracht? De geschiedenis is een golf van gebeurtenissen gemaakt door mensen, en vergeten door andere mensen. Alles wordt anoniem en verdrinkt in het niet willen herinneren. Kunstenaars zijn er altijd geweest om in de plooien en de kieren van de geschiedenis beelden te maken die een gebeurtenis aan de tijd onttrekken en verheffen tot kunstwerk. Denk bijvoorbeeld aan Francisco Goya, Eduard Manet, Gustav Metzger, Anna Boghiguian, Adel Abdessemed… Koen Theys buigt zich in zijn werk vaak over fenomenen als massa, macht, identiteit, geschiedenis en de mediale manipulatie en vertaling daarvan. De kunstenaar denkt barok als monumentale onderdompeling, als overdrijving en gebaar, als totaliserende iris die denken en voelen diagonaal doet kruisen. Daarbij is de kunstgeschiedenis de backdrop van zijn denken, de actuele werkelijkheid zijn champ d’action. Met Diasporalia waagt hij zich aan de verdomd moeilijke opgave om een werk te maken over een van de recente tragedies uit de Europese geschiedenis, door politiek en media ongepast omschreven als de vluchtelingencrisis. Hij kiest voor brons, twaalf polychroom beschilderde sculpturen. De futiliteit van een door oorlog en geweld onthecht bestaan vereeuwigt hij in een stilleven met de dingen die iemand dan resten: een matras, lakens, een koffer, een hoed, een knuffel, speelgoed, schoenen, een handtas, een trui… Een voor een rekwisieten van een onzeker overleven, vermoedens van een vergeten identiteit, archetypen van een nieuw ‘soort’ mens. Zoals eeuwen geleden een bisschop werd geëerd met een witmarmeren of bronzen praalgraf , zo eert Koen Theys de anonieme vluchteling met een monument, een funerair monument dat het failliet en onvermogen van een oud continent benadrukt. Zoals Caravaggio de modellen voor zijn schilderijen letterlijk van de straat plukte, zo haalt Theys zijn modellen uit de omgeving van het Noordstation, in Calais of van andere plekken. De kunstenaar maakt een beeld dat als kunstwerk dicht aansluit bij de werkelijkheid. Met twaalf gepatineerde en gekleurde eilanden nodigt hij de toeschouwer uit de wereld van onder naar boven te bekijken. Koen Theys: een kunstenaar die naar ik vermoed zijn woede en ongenoegen in de loop der jaren heeft omgebogen tot beelden die verleiden en misleiden. Nu er nog weinig waarachtige spiegels zijn, is hij een kunstenaar die er ons nog een kan voorhouden.

Philippe Van Cauteren – catalogue ‘Diasporalia’
1 mei 2018

back